Aφιέρωμα στο Πολυτεχνείο

από Σοφία Λιάνη

Με την υπάρχουσα κατάσταση τι επέτειο να γιορτάσουμε; Είμαστε πάλι κάτω από την μπότα του κατακτητή και καλούμαστε να γιορτάσουμε την αντίσταση του Πολυτεχνείου!!!! Τα δεδομένα που επικρατούν καλούν μια διαφορετική ανάγνωση του γεγονότος. Πάντως δεν μπορούμε να την αγνοήσουμε. Αλλά είναι οι θλιβερό ότι οι πρωταγωνιστές αυτής της αντίστασης είναι οι θρασύτατοι γιάπηδες που έριξαν τις ιδέες στον Καιάδα με περισσή ευκολία προδίδοντας ηχηρά τα ιδανικά τους και που στην πλειοψηφία τους οδήγησαν με ανίερες συμφωνίες τη χώρα μας σ’αυτούς τους ζοφερούς καιρούς που ζούμε.

Σήμερα τιμούμε την επέτειο του Πολυτεχνείου. Tην πιο μαζική κινητοποίηση στο φασιστικό καθεστώς των Απριλιανών, που ταπείνωσε την ελληνική περηφάνια.

Τι είναι όμως το Πολυτεχνείο;

Mια μέρα κάπου στα μέσα του Νοέμβρη που χαρακτηρίζεται από την θορυβώδη πορεία στην Πατησίων, τις οδομαχίες ανάμεσα σε ένοπλους και κουκουλοφόρους και την απαξίωση από την πληθώρα του κόσμου;

Eίναι ο θρίαμβος της τόλμης και της γενναιότητας των νέων που με το θράσος τους πολέμησαν έναν συντεταγμένο φασισμό, μια σιδηρά τρομοκρατία;

Είναι ένα έπος, ή μια ρομαντική ιστορία κάποιων παράτολμων ιδεολόγων που οπλίστηκαν με το δικαίωμα στην ελευθερία και αντιτάχθηκαν σ’ένα στρατοκρατικό κράτος, που στέρησε την ανάσα για έξι ολόκληρα χρόνια από έναν λαό;

Είναι μια μελωδία στην καθημερινότητά μας που όταν την ακούμε και παραδινόμαστε στη μαγεία της ταξιδεύουμε σε γειτονιές αγγέλων;

Είναι μια ροκ όπερα που ανέβηκε στο καφενείο η Ελλάς 37 χρόνια πριν με πρωταγωνιστές τους νέους της εποχής, αυτούς τους νέους που πάντα από καταβολής κόσμου είναι κατηγορούμενοι με κάθε λογής κατηγορία, σαν τιμωρία για τον παρορμητισμό της φύσης τους;

Ας αναφερθούμε όμως αυστηρά στα γεγονότα εκείνων των ημέρων

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι
για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους , θα φωνάξεις
τα χείλη σου θα ματώσουν απ' τις φωνές
Το πρόσωπό σου θα ματώσει απ' τις σφαίρες
μα δε θα κάνεις ούτε βήμα πίσω.(Ποιητής Τάσος Λειβαδίτης)

Η πρώτη επίσημη έρευνα για το Πολυτεχνείο πραγματοποιήθηκε ύστερα από 30 χρόνια από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, για τον ακριβή αριθμό των θυμάτων από την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Την έρευνα παρουσιάζει το περιοδικό Ταχυδρόμος.

Με βάση την έρευνα, η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, οι επώνυμοι νεκροί ανέρχονται σε 23, ενώ υπάρχουν και άλλοι 16 των οποίων τα στοιχεία παραμένουν άγνωστα.
Στην έρευνα του διευθυντή του Ιδρύματος Λεωνίδα Καλλιβρετάκη γίνεται για πρώτη φορά προσπάθεια καταγραφής του χώρου και των συνθηκών κάτω από τις οποίες έχασαν τη ζωή τους τα θύματα της εξέγερσης.

Ορισμένα στοιχεία που παρουσιάζουν ενδιαφέρον είναι τα εξής:
Η κατάληψη είχε διάρκεια 56 ωρών. Υπήρξαν 5.000 διαδηλωτές μέσα στο Ίδρυμα, 10.000 στην άμεση περίμετρο και 100.000 σε διάσπαρτες διαδηλώσεις. Συνολικά έγιναν 2.000 συλλήψεις, 24 φόνοι, 128 απόπειρες ανθρωποκτονίας, 1.103 τραυματισμοί πολιτών και 61 τραυματισμοί αστυνομικών.

Είναι σκληρές οι μέρες που ζούμε. Μια στιγμή αν ξεχαστείς ,αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται στη δίνη του πολέμου, έτσι και σταματήσεις για μια στιγμή να ονειρευτείς, εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη απ' τις φωτιές. Δεν έχεις καιρό, δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Τι έγινε τελικά; Μα είναι ξεκάθαρο. Η Ιστορία επαναλαμβάνεται εδώ και 3000 χρόνια.

Ζωντάνεψαν ξανά οι Θερμοπύλες και εκατοντάδες παράτολμοι Λεωνίδες σκορπίστηκαν στους δρόμους της Αθήνας, ταμπουρώθηκαν στα Πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης και της Πάτρας και σήκωσαν τη σημαία της επανάστασης μαζί με τους πολεμιστές του 40 όταν αφουγκράστηκαν την ιαχή του Αλεξάνδρου και άκουσαν τον καλπασμό από το άλογο του Κολοκοτρώνη.

Θύμωσαν οι περίλυποι στρατοκράτες, που πήραν ξενόφερτη εντολή να υποτάξουν αυτόν τον τόπο. Μα ήταν τόσο ανόητοι;

Στο μέρος αυτό που η ελευθερία στη σκέψη μονοπωλεί τα ιδανικά, εδώ που γεννήθηκε η δημοκρατία, που υμνήθηκε όσο τίποτα το φως, εδώ που το χώμα είναι ποτισμένο από θειικούς στίχους ποιητών και πλανεύτρες νότες συνθετών, τι τόλμησαν να κάνουν;

Nα βεβηλώσουν το άσπιλο της ιδέας με τη λογική της βίας και του αυταρχισμού;

Πήραν την απάντησή τους από τους νέους, με τον ίδιο τρόπο που θα την έπαιρναν και σήμερα και κάθε άλλη στιγμή στην ιστορία.

Είναι παράλογο να αρχίζεις τη ζωή σου ενεργώντας λογικά λέει ο μοναδικός Καζαντζάκης.

Και οι νέοι οπλισμένοι με όλο τον παραλογισμό που επιβάλει η νιότη παραμέρισαν το φόβο του θανάτου και ταπείνωσαν τους ιερόσυλους. Ποιο μηχανοκίνητο όχημα μπορεί να τα βάλει με την ορμή του έρωτα για ζωή;

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος μπορεί να χρειαστεί και να πεθάνεις για να ζήσουν οι άλλοι.
Θα πρέπει να μπορείς να θυσιάζεσαι
ένα οποιοδήποτε πρωινό. Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος θα πρέπει να μπορείς να στέκεσαι μπρος στα ντουφέκια

Τραντάχτηκαν οι δικτάτορες από το πανίσχυρο κύμα ελευθερίας που κατέκλυσε όλη τη χώρα, έκαναν αρκετούς ήρωες και τους έστειλαν μαζί με τους άλλους στη χώρα των αγγέλων, όμως ήξεραν ότι η πανωλεθρία τους είχε αρχίσει. Άρχισαν την άτακτη υποχώρηση για να καταλήξουν σε αξιοθρήνητες απολογίες στα δικαστήρια.

Και εμείς δε ρωτάμε τι έγιναν όλοι αυτοί που ήταν έτοιμοι να πεθάνουν για χάρη της ιδέας. Στεκόμαστε σ’όλα αυτά που θα έχουν να μας πουν τα κτίρια που φιλοξένησαν για μήνες τους επαναστάτες, στο παράξενο τραγούδι που ακούγεται εκεί που η σιδερένια πύλη υποχώρησε από το πολεμικό τέρας, μεθάμε από τη μυρωδιά της τόλμης και του μεγαλείου της ψυχής και λέμε ένα τεράστιο ευχαριστώ.